روند وردایی بسامد رخداد بارش‏های سنگین در ایران زمین

پایش زمانی بسامد رخدادهای فرین بزرگ بارش با بهره­گیری از دنباله­ توزیع فراوانی­ها بر روی یک نقطه و مکان از جمله نمایه­های واکاوی تغییر اقلیم در آن مکان به شمار می­رود. بزرگی گستره­ پیامدهای وردایی در ویژگی‏های نمایه­ یاد شده بسیار فراگیرتر از تغییرات در میانگین بارش است. در این پژوهش داده­های میان­یابی شده­ی بارش پایگاه داده­ اسفزاری[i]  طی بازه­ی زمانی 1/1/1340 تا 11/10/1383 به مدت 15992 روز بر روی یاخته­های 1515 کیلومتر به کار گرفته شد. یک پایگاه داده­­ گاه­جای در ابعاد 718715992 ایجاد شد که بر روی سطرها زمان(روز) و بر روی ستون‏ها مکان(یاخته­ها) قرار داشتند. برای هر روز تقویمی از سال، صدک 90، 95 و 99اُم بارش برای هر کدام از یاخته­ها جداگانه حساب شد. طی دوره آماری مورد مطالعه روزی که بارش بر روی یاخته­ مورد نظر برابر یا بیشتر از صدک­های محاسبه شده بود، به عنوان روز همراه با بارش سنگین در نظر گرفته شد. بسامد ماهانه­ و سالانه­ برای هر یاخته جداگانه شمارش شد. به کمک روش ناپارامتریک من­کندال روند بسامد رخداد بارش‏های سنگین در سطح اطمینان 95 درصد آزمون شد. یافته­ها نشان داد که بسامد رخداد بارش‏های سنگین بر روی ایران زمین روند معناداری در سطح اطمینان 95 درصد از خود نشان می­دهند. در ماه شهریور گسترۀ روند منفی در ایران زمین به اوج خود می­رسد. در تیرماه روند رخداد بارش‏های سنگین در نیمۀ شمالی کشور روبه افزایش است. در ماه‏های آذر و اسفند بسامد رخداد بارش‏های سنگین در نیمۀ غربی و جنوب­غرب کشور افزایش یافته است.